Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi (ÇÜTAM) Kültür Evi’nin bu hafta ki konuğu Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Dili Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selahittin Tolkun oldu. Prof. Dr. Tolkun “Adana’ya Yerleşen Türkistanlılar: Özbekler”  başlıklı konuyu ÇÜTAM katılımcılarıyla paylaştı.

 

Sunumuna Özbek adıyla ilgili çeşitli bilgiler vererek başlayan Prof. Dr. Tolkun, 15. yüzyıl sonlarında Deşt-i Kıpçak’ın doğusunun “Özbeklerin Memleketi” ahalisinin ise “Özbekler” olarak adlandırıldığını belirtti. Türkiye’de yaşayan Türkistanlıları, özelde Özbekleri altı grupta incelemenin mümkün olduğunu söyleyen Prof. Tolkun, bu grupları şöyle sıraladı:

Osmanlı döneminde gelenler, Cumhuriyet’in II. Dünya savaşına kadar olan süreçte gelenler, II. Dünya savaşı sonrası gelenler, 1950 sonrası gelenler, Sovyetlerin Afganistan’ı işgali üzerine 1980’den sonra gelenler,Sovyetlerin dağılması Özbekistan’ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra gelenler.

 

“Adana’ya Yerleşen Türkistanlılar: Özbekler” 

Türkiye’ye gelen Özbeklerin Çukurova da Adana, Tarsus, Osmaniye, Ceyhan Kırmıt Köyü ve Mersin’de,  Konya da Akşehir, Kulu’da; İzmir ve Urfa Ceylanpınar’ı  bölgelerine yerleştiklerini belirten Prof. Dr. Tolkun, Çukurova bölgesindeki Türkistanlıların asıl yerleşim yerlerinin Adana ili olduğunu ifade etti.  Adana’ya ilk gelenler arasında ana dilleri Özbek Türkçesi olmasına rağmen Farsça, Arapça, Urduca, İngilizce ve Hintçe gibi dilleri bilenlerin de olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Tolkun, ilk gelenlerin büyük çoğunluğunun erkek olduğunu belirterek, Adana’ya yerleşen Türkistanlıların kurdukları bazı dernekleri şöyle sıraladı; Adana Türkistanlı Mücahitler Yardımlaşma Derneği, Türkistanlılar Yardımlaşma Derneği, Ali Şir Nevayi Derneği, Türkistanlılar Kültür ve Yardımlaşma Derneği.

 

Merkez Müdürü Prof. Dr. Abik Katkılarından Dolayı Prof. Dr. Tolkun’a Plaket Takdim Etti

Sunum sonunda katılımcılardan gelen soruları yanıtlayan Prof. Dr. Selahittin Tolkun’a katkı ve katılımlarından dolayı merkez müdürü Prof. Dr. Deniz Abik tarafından plaket takdim edildi.